تحلیل ناآرامیها شهریور ۱۴۰۱ از زبان مهدی رفیعی بهابادی
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۹۶۰۴
با اعلام خبر فوت «مهسا امینی» بعد از فراخوانی در گشت ارشاد، ناآرامیها در نقاط مختلف کشور شکل گرفته و در بسیاری از نقاط به اغتشاش و درگیری کشیده شده است. اما منشأ این اعتراضات، عوامل گسترش ناگهانی آن و راهکارهای درست رویارویی با آن، موضوعاتی مهم و پیچیده است که بررسی آنها، نیازمند دریافت نظر نخبگان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در همین زمینه، دفتر پژوهش ایرنا مصاحبههایی با نخبگان، اندیشمندان و جامعهشناسان با رویکردهای مختلف را در برنامه دارد که به تدریج منتشر میشود.
همان طور که در آبان ۹۸ هم طبقه پایین و متوسط همزمان حضور داشتند در این اعتراضات هم همین گونه است چون نه اعتراض آبان ۹۸ صرفا اقتصادی بود و نه اعتراض الان صرفا اجتماعی و فرهنگی و سیاسیپیش از این گفتوگوهایی با «عماد افروغ» جامعهشناس،
«مهدی جمشیدی» عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،
«عباس عبدی» تحلیلگر و جامعهشناس،
«حامد حاجیحیدری» عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
و «نعمتالله فاضلی» انسانشناس و عضو پیشین هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این باره ارائه شده است.
آنچه در پی میآید، با «مهدی رفیعی بهابادی» رییس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) است.
اعتراضات شهریور ۱۴۰۱ صرفا قضیه آزادی اجتماعی و فرهنگی نیست
از نظر دکتر بهابادی، اعتراضات شهریور ۱۴۰۱ صرفا مساله حجاب و گشت ارشاد نیست. وی معتقد است هر اعتراضی یک کاتالیزور دارد. مثلاً در آبان ۱۳۹۸ کاتالیزور مساله بنزین بود. در ۱۴۰۱ بحث کشته شدن مهسا امینی و مساله گشت ارشاد است اما اینها صرفاً علت قریب هستند و باید دنبال علل اصلی بود. در طول چند دهه گذشته در ایران شاهد اعتراضات نسبتاً گستردهای بودیم که برخی محققان آن را به اعتراضات طبقه متوسط یا اعتراضات طبقه پایین تعبیر کردهاند. به عنوان مثال اعتراضات ۷۸ و ۸۸ را اعتراضات مبتنی بر خواستههای سیاسی و مربوط به طبقه متوسط میدانند و اعتراضات ۹۶ و ۹۸ را اعتراضات اقتصادی و مربوط به طبقه پایین. احتمالاً کسانی که اصرار دارند چنین تقسیمبندیهایی انجام دهند، این اعتراضها را هم اعتراضات طبقه متوسط میدانند، در صورتی که شواهدی خلاف این ادعاها وجود دارد. اگر بتوان اعتراضات ۷۸ و ۸۸ را سیاسی دانست ،اعتراضات ۹۶ و ۹۸ صرفاً اقتصادی و مخصوص طبقه پایین نبود.
از بین ۲۴ متغیر مورد بررسی بیش از همه متغیر خشم نسبت به حکومت متغیر پتانسیل اعتراض را تبیین میکند
بررسی اجمالی شهرهای درگیر در اعتراضات ۹۶ و به ویژه ۹۸ نشان میدهد بسیاری استانها و شهرها بودند که اتفاقاً از نظر وضعیت اقتصادی و رفاهی در رتبههای پایین کشور قرار داشتند و اعتراضی را تجربه نکردند و عکس این مورد هم زیاد وجود داشت. به لحاظ زمانی نیز ما در برهههای مختلف شاهد تورم سنگین بودهایم اما اعتراضی مشاهده نکردیم. این بدان معنا نیست که متغیر اقتصاد مهم نیست، بلکه به این معنی است که وضعیت رفاهی و معیشتی ممکن است شرط لازم برای وقوع اعتراضات باشد، اما هرگز شرط کافی نیست. الان هم همه ماجرا صرفاً قضیه آزادی اجتماعی و فرهنگی نیست.
مردم یک روزه خشمگین و عصبانی نمیشوند
رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) به ارائه گزارشی از فعالیت علمی خود در این حوزه پرداخته و میگوید: در یک بررسی پیمایشی که در ۶ شهرستان جنوب تهران در تیرماه ۱۴۰۱ انجام دادیم، ۲۴ متغیر مؤثر بر پتانسیل اعتراض را بررسی کردیم. ۶ شهرستان مورد بررسی در این تحقیق شامل ۴ شهرستانی بود که در سال ۹۸ اعتراضات سنگینی را تجربه کرده بودند، یعنی شهر قدس، شهریار، بهارستان و اسلامشهر و دو شهرستانی که در این سال اعتراضاتی تجربه نکرده بودند، یعنی ری و پاکدشت. از بین ۲۴ متغیر مورد بررسی بیش از همه متغیر خشم نسبت به حکومت متغیر پتانسیل اعتراض را تبیین میکند. یعنی این متغیر از همه عوامل بر روی پتانسیل اعتراض تاثیرگذارتر است؛ متغیری که الان به لحاظ عددی وضعیت خطرناکی دارد. به نظرم مردم یک روزه خشمگین و عصبانی نمیشوند. در طول کمتر از ۵ سال گذشته جدا از اعتراضات صنفی متعدد، ۳ اعتراض گسترده و فراگیر در کشور داشتیم. هر بار که اعتراض گسترده میشود، بالاخره بعد از چند روز یا نهایت چند هفته فروکش میکند. اما این فروکش کردن ظاهری است و عمدتاً به واسطه بیتوجهی به مطالبات این خشم انباشته میشود و دلیل اینکه هر دفعه خشونت نسبت به دفعه قبل بیشتر میشود، همین است.
عصبانیتی که التیام پیدا نکند، تبدیل به خشم فروخورده میشود
میانگین سنی شرکتکنندگان در سالهای اخیر و به ویژه این اعتراضات بسیار پایین آمده است یعنی جوانان زیر ۲۰ سال یا حتی نوجوانان، پتانسیل اعتراض در زنان هم نزدیک به مردان شده است
بهابادی میگوید طبق نتایج پیمایش اگرچه اکثریت قابل توجه مردم در شرایط فعلی عصبانی هستند، اما نیمی از مردم هم معتقدند اعتراضات نفعی ندارد. دلایلشان هم متعدد است. یکی این است که به اعتراضات توجهی نمیشود. به نظرم همین یک عامل، دلیل روشنی بر این است که هر بار اعتراضات خشنتر میشود؛ یعنی عصبانیتی که التیام پیدا نمیکند و تبدیل به خشم فروخورده میشود. بر خلاف نظر کسانی که معتقدند اگر جایی برای اعتراض امن وجود داشته باشد، اعتراض از اغتشاش جدا میشود؛ بنده هر چند در این کار ضرری نمیبینم اما علاج اصلی این درد را هم این مورد نمیدانم.
گستره نارضایتی را نباید محدود به همین تعدادی دانست که در تجمعات اعتراضی شرکت کردند
رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) ضمن تاکید بر این نکته که اگر عصبانیت التیام پیدا کند، ریشه آن شناسایی و درمان میشود، اظهار میدارد: اگر هم جایی برای اعتراض درست شود و مردم هر چند وقت یکبار جمع شوند و اعتراضی بکنند و فایدهای نبییند، مساله تفاوتی نخواهند کرد. اگر راهی برای تأثیرگذاری واقعی بر رفتار حکومت (و نه صرفاً نمایش اعتراض) از طریق رویههای مشروع وجود داشته باشد، کار به اعتراض خیابانی نمیکشد. اگر الان اعتراض خیابانی وجود دارد، دلیلش این است که این رویهها یا مسدود است یا مردم فکر میکنند مسدود است.
نکتهای که خیلی مهم است به آن توجه شود این است که گستره نارضایتی و خشم را نباید محدود به همین تعدادی دانست که در تجمعات اعتراضی شرکت میکنند. اینها درصد بسیار اندک از کل کسانی هستند که عصبانی هستند. خیلیها اعتراض را به دلایل متعددی اثربخش نمیدانند که شرکت نمیکنند یا متغیر مهم دیگر که در پیمایش نیز جزو متغیرهای مهم تاثیرگذار بر پتانسیل اعتراض است، ترس از هزینههای شرکت در اعتراض است. این متغیرها الان عمل میکنند اما قابل پیشبینی نیستند و ممکن است روزی عمل نکند و باعث اعتراضات بسیار گستردهتر شود.
در سالهای اخیر حضور زنان در اعتراضات گستردهتر شده است
بهابادی میافزاید طیف سنی شرکتکننده در تجمعات را مانند دیگر اعتراضات، افراد با سن پایین را تشکیل میدهند. اگر چه داده متقنی وجود ندارد با این حال مشاهدات نشان میدهد میانگین سنی شرکتکنندگان در سالهای اخیر و به ویژه این اعتراضات بسیار پایین آمده است؛ یعنی جوانان زیر ۲۰ سال یا حتی نوجوانان. باید توجه کرد اکثر پیمایشها نشان دادهاند نسل متولدین دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد که در پیمایشها مورد بررسی قرار میگیرند، بسیار متفاوت از نسلهای دیگر میاندیشند و بدیهی است حاکمیت نمیتواند آن مواجههای را که مثلاً با متولدین دهه ۵۰ و ۶۰ داشته با این نسل هم داشته باشد.
تجدید نظر در سیاستهایی که هدف خود را محقق نکردهاند، در همه زمینهها نه تنها عقبنشینی نیست بلکه حتما باعث توسعه کشور میشود
رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) حضور زنان در سالهای اخیر در اعتراضات را گستردهتر توصیف کرده و میگوید: این وضع در اعتراضات ۹۸ هم به چشم میآمد، اما در اعتراضات اخیر چشمگیر است. یافتههای پیمایشهای چند سال اخیر هم نشان میدهد که پتانسیل اعتراض در زنان نزدیک به مردان شده است. به لحاظ طبقاتی هم من این اعتراضات را صرفاً طبقه متوسطی نمیدانم. همان طور که در آبان ۹۸ هم طبقه پایین و متوسط همزمان حضور داشتند، در این اعتراضات هم همین گونه است. چون نه اعتراض آبان ۹۸ صرفاً اقتصادی بود و نه اعتراض الان صرفا اجتماعی و فرهنگی و سیاسی. از طرف دیگر مانند گذشته نه طبقه پایین مانند گذشته مطالبه صرفاً اقتصادی دارد، چرا که بر اثر گسترش تحصیلات و آگاهیهای سیاسی اجتماعی که پیدا کرده مطالباتی از جنس طبقه متوسط پیدا کرده و از طرف دیگر طبقه متوسط هم صرفا مطالبه سیاسی اجتماعی ندارد و بر اثر فشار معیشتی که در طول دو دهه گذشته به مردم وارد شده است، طبقه متوسط هم فقیرتر شده و مطالبات اقتصادی دارد. به عبارت دیگر طبقه پایین و متوسط به هم نزدیک شدهاند.
مسئولان اثربخشی قوانین وضع شده را بررسی کنند
بهابادی در ادامه پیشنهادهایش برای مسئولان را چنین برمیشمرد: مسئولان اثربخشی قوانین وضع شده را بررسی کنند. اگر یک قانون به هدفش نرسید وحی منزل نیست و میتواند تغییر کند. اگر هدف نظام تربیت انسانهای دیندار است، فارغ از این که به لحاظ منطقی چنین سیاستی درست است یا نه، باید بررسی کند آیا سیاستهای جاری باعث دیندارتر شدن مردم شده است یا نه.
وی یادآور میشود: مردم ایران طبق نتایج پیمایشها در بعضی از شاخصهای دینداری مانند قبل از انقلاب وضعیت بسیار مناسبی دارند اما در برخی شاخصهای دینداری به ویژه در بعد دینداری پیامدی یا آنچه در اسلام رعایت شرعیات و ترک محرمات خوانده میشود، وضعیت فعلی بسیار متفاوت از قرائت رسمی است. در مورد اخیر باید بررسی کرد در طول دو دهه گذشته آیا سیاستهایی که در مورد حجاب اجرا شده، توانسته الگوی مد نظر حکومت برای حجاب را ایجاد کند. اگر نتوانسته است بدیهی است که باید در شیوه اجرای سیاستها تجدید نظر شود. تجدید نظر در سیاستهایی که هدف خود را محقق نکردهاند، در همه زمینهها نه تنها عقبنشینی نیست؛ بلکه حتما باعث توسعه کشور میشود.
برچسبها اعتراضات حقوق زنان اختصاصی ایرنا اعتراضات شهریور 1401 ایسپامنبع: ایرنا
کلیدواژه: اعتراضات حقوق زنان اختصاصی ایرنا اعتراضات شهریور 1401 ایسپا اعتراضات حقوق زنان اختصاصی ایرنا اعتراضات شهریور 1401 ایسپا مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران اجتماعی و فرهنگی پتانسیل اعتراض طبقه پایین طبقه متوسط مورد بررسی پیمایش ها نه اعتراض متوسط هم سیاست ها آبان ۹۸
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۹۶۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق شدند تحقیقاتی را به ثمر برسانند که در بررسی دقیقتر تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی موثر است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، حامد دانشور دانشآموخته دکتری دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مدل سازی و تحلیل تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده توان با ترانزیستور گسسته در محفظه شیلد روزنه دار» با بیان اینکه تقویت کننده توان یکی از بخشهای اصلی هر تجهیز مخابراتی است، افزود: تأثیرپذیری الکترومغناطیسی این تقویت کننده یکی از مسائل مهم در عملکرد این تجهیزات است.
وی خاطر نشان کرد: پژوهشهای انجام شده در این حوزه، عملکرد کل مدار تقویت کننده تحت تابش میدانهای الکتریکی مجاور آن را به صورت همزمان مورد تحلیل قرار نمیدهند. در این پژوهش، عملکرد کل مدار تقویت کننده توان تحت تابش میدان الکتریکی در یک محفظه شیلد روزنه دار به صورت تمام موج تحلیل شد.
به گفته محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر، برای انجام این پژوهش، ابتدا یک تقویت کننده توان با مشخصات موردنظرطراحی گردید و سپس این تقویت کننده برای کاهش اثرات میدانهای تابشی مجاور درون یک محفظه شیلد روزنه دار قرار گرفت.
وی ادامه داد: در ادامه با تحت تابش قراردادن این محفظه، تأثیرپذیری عملکرد تقویت کننده توان تحلیل شد.
فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر بیان کرد: با استفاده از نتایج و روش ارائه شده در این پژوهش میتوان تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تجهیزات مخابراتی مختلف نظیر موبایل و ماهوارههای مخابراتی را با دقت بیشتر مورد بررسی قرار داد.
دانشور عنوان کرد: از نتایج حاصل از این پژوهش تاکنون دو مقاله منتشر شده که تمرکز اصلی آنها روی تحلیل تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده با تعمیم روش عددی تفاضل محدود حوزه زمان است.
وی افزود: برای ادامه این پژوهش، با فراهم کردن ترانزیستور مورد استفاده در طراحی تقویت کننده توان موردنظر و ساخت این تقویت کننده، میتوان نتایج حاصل از این پژوهش را با نتایج حاصل از اندازه گیری صحت سنجی نمود.
وی با اشاره به ویژگیهای این پژوهش گفت:دقت بالاتر در تحلیل تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت توان در مقایسه با روشهای دیگر و تحلیلهای نرم افزاری و همچنین کاهش تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی مختلف به کمک محفظه شیلد روزنه دار از ویژگیهای این تحقیق بوده است.
گفتنی است، اساتید راهنمای این پروژه دکتر احد توکلی و دکتر پریسا دهخدا از اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر بوده اند.